Przejdź do zawartości

Marian Zembala

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Zembala
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1950
Krzepice

Data i miejsce śmierci

19 marca 2022
Zbrosławice

Zawód, zajęcie

kardiochirurg, nauczyciel akademicki

Profesor nauk medycznych
Specjalność: kardiochirurgia, transplantologia kliniczna
Alma Mater

Akademia Medyczna we Wrocławiu

Doktorat

1980 – medycyna
Akademia Medyczna we Wrocławiu

Habilitacja

1995 – medycyna
Śląska Akademia Medyczna w Katowicach

Profesura

1998

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Minister zdrowia
Okres spraw.

16 czerwca 2015–16 listopada 2015

Poprzednik

Bartosz Arłukowicz

Następca

Konstanty Radziwiłł

Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Order Uśmiechu Order „Za zasługi” III klasy (Ukraina) Medal Benemerenti Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)
Multimedia w Wikimedia Commons
Marian Zembala odbierający z rąk przewodniczącego PKW Wojciecha Hermelińskiego zaświadczenie o wyborze na posła VIII kadencji (2015)

Marian Zembala (ur. 11 lutego 1950 w Krzepicach[1], zm. 19 marca 2022 w Zbrosławicach[2][3]) – polski lekarz, kardiochirurg, profesor nauk medycznych, w 2015 minister zdrowia, poseł na Sejm VIII kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

W rodzinnych Krzepicach ukończył szkołę podstawową i liceum. Marian Zembala wspominał, że tamtejsi nauczyciele rozbudzili w nim zainteresowanie medycyną[4]. W 1974 ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu, otrzymał równocześnie ogólnopolskie wyróżnienie Primus Inter Pares[1]. Od 1975 do 1981 był asystentem i starszym asystentem w Klinice Chirurgii Serca tej uczelni. Po uzyskaniu stopnia doktora nauk medycznych objął stanowisko adiunkta[5]. Od 1980 przez kilka lat przebywał w Holandii na stażu naukowym na Uniwersytecie w Utrechcie[4], skąd w 1985 powrócił na zaproszenie profesora Zbigniewa Religi, by podjąć pracę w utworzonej wówczas, i kierowanej przez niego, Katedrze i Klinice Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu[5]. Był uczestnikiem pierwszej udanej transplantacji serca w zespole Zbigniewa Religi[6]. Specjalizował się następnie w zakresie kardiochirurgii. W 1992 habilitował się na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Chirurgiczna reperfuzja mięśnia sercowego w świeżym zawale[7]. W latach 1992–1995 był członkiem rady naukowej World Society of Cardio-Thoracic Surgeons[1].

W 1993 objął funkcję dyrektora Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu[5]. W 1997 został członkiem Krajowej Rady Transplantacyjnej, a w latach 1997–1999 był prezesem Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego. W 1998 otrzymał tytuł profesora nauk medycznych[7]. Doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i kierownika Katedry Kardiochirurgii i Transplantologii[7]. W pracy zawodowej Marian Zembala specjalizował się w transplantologii serca i płuc, w 1997 jako pierwszy w Polsce wykonał transplantację pojedynczego płuca[8]. W 2001 jako pierwszy w Polsce przeszczepił choremu płuco-serce[5], dokonał także zabiegu wszczepienia by-passów 103-letniej pacjentce[8]. W 2011 został przewodniczącym rady naukowej przy ministrze zdrowia, a także krajowym konsultantem z zakresu kardiochirurgii.

Był promotorem kilkunastu prac doktorskich[7], był członkiem krajowym korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a także członkiem Komitetu Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk[7], Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, International Society for Heart and Lung Transplantation[1]. Pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopism naukowych „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” oraz „Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery”[5]. W kadencji 2017–2018 zajmował stanowisko prezesa Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego (EACTS)[9][10].

W 2017 ukazał się wywiad rzeka z Marianem Zembalą pt. Spotkania. Opowieść o wierze w człowieka, który przeprowadził Dawid Kubiatowski[11].

Działalność polityczna

[edytuj | edytuj kod]

W wyborach samorządowych w 2014 z ramienia Platformy Obywatelskiej uzyskał mandat radnego Sejmiku Województwa Śląskiego V kadencji[12]. Kandydował z pierwszego miejsca w okręgu 5 i uzyskał 27 275 głosów[13]. 15 czerwca 2015 premier Ewa Kopacz poinformowała o wysunięciu jego kandydatury na urząd ministra zdrowia. Następnego dnia został zaprzysiężony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego[14].

W wyborach parlamentarnych w 2015 jako kandydat Platformy Obywatelskiej uzyskał w okręgu katowickim mandat poselski, otrzymując 53 610 głosów[15]. 16 listopada 2015 zakończył pełnienie funkcji ministra. W 2019 nie ubiegał się o poselską reelekcję.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Syn Kazimierza i Krystyny[2]. Zamieszkał w Tarnowskich Górach. Był żonaty z Hanną, miał czworo dzieci: Michała, Joannę, Pawła i Małgorzatę[5].

W 2018 przeszedł udar mózgu, od tego czasu poruszał się na wózku inwalidzkim[16][17]. Zmarł 19 marca 2022 wskutek utonięcia w basenie na terenie swojego domu w Zbrosławicach. Według wstępnych ustaleń prowadzonego przez prokuratora postępowania przyczyną było samobójstwo. Marian Zembala pozostawił też list pożegnalny[18]. Pochowany na cmentarzu w Zbrosławicach[19].

Odniesienia w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

W filmie Bogowie (2014) w rolę Mariana Zembali wcielił się Piotr Głowacki. Sam Marian Zembala zagrał w nim epizodyczną rolę członka komisji etyki lekarskiej, przed którą stawił się Zbigniew Religa (grany przez Tomasza Kota)[20].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Spotkania. Opowieść o wierze w człowieka. Marian Zembala w rozmowie z Dawidem Kubiatowskim (Editio, 2017)

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia
Upamiętnienie

W 2024 jego imieniem nazwano plac w Tarnowskich Górach, położony pomiędzy ulicą Częstochowską a dworcem kolejowym[37][38].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Marian Zembala. drugieserce.jaw.pl. [dostęp 2015-06-16].
  2. ↑ a b Marian Zembala. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2022-06-06].
  3. ↑ Łukasz Kuczera: Marian Zembala nie żyje. Profesor zostawił list. wp.pl, 19 marca 2022. [dostęp 2022-03-19].
  4. ↑ a b c d Joanna Skiba: Nowy minister zdrowia Marian Zembala urodził się w Krzepicach k. Częstochowy. gazeta.pl, 15 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-17].
  5. ↑ a b c d e f Śląskie Centrum Chorób Serca i jego Fundacja. fundacjasccs.pl. [dostęp 2015-06-16].
  6. ↑ Prawie 30 lat przeszczepiamy serca. gazetalekarska.pl, 4 listopada 2014. [dostęp 2014-11-04].
  7. ↑ a b c d e Prof. dr hab. Marian Zembala, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-02-13].
  8. ↑ a b Dorota Romanowska: Profesor Marian Zembala. Kim jest nowy minister zdrowia?. newsweek.pl, 15 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-16].
  9. ↑ Zabrzanin na czele największej na świecie organizacji kardiochirurgów. dobrewiadomosci.net.pl, 25 listopada 2016. [dostęp 2016-11-28].
  10. ↑ History & Archives. EACTS. [dostęp 2022-01-10]. (ang.).
  11. ↑ Anna Gumułka: Spotkania. Opowieść o wierze w człowieka. dzieje.pl, 19 września 2017. [dostęp 2017-09-22].
  12. ↑ Agata Pustułka: PKW: Wyniki wyborów do Sejmiku Śląskiego: Nazwiska radnych wojewódzkich 2014. dziennikzachodni.pl, 21 listopada 2014. [dostęp 2014-11-21].
  13. ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2015-10-08].
  14. ↑ Michalina Mikulska: Zaprzysiężenie nowych ministrów. rp.pl, 16 czerwca 2015. [dostęp 2015-06-16].
  15. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2015-10-27].
  16. ↑ Prof. Marian Zembala z ważnym apelem do Polaków: Regularnie badajcie ciśnienie!. gazeta.pl, 9 listopada 2018. [dostęp 2018-11-09].
  17. ↑ Jan Dziadul: Prof. Marian Zembala (1950–2022). Bogowie ratują życie. polityka.pl, 21 marca 2022. [dostęp 2022-03-23].
  18. ↑ Aleksy Kiełbasa: Są wyniki wstępnej sekcji zwłok prof. Mariana Zembali. Były minister zostawił list pożegnalny. gazeta.pl, 22 marca 2022. [dostęp 2022-03-23].
  19. ↑ Renata Gaweł: Uroczystości pogrzebowe prof. Mariana Zembali. rmf24.pl, 26 marca 2022. [dostęp 2022-03-26].
  20. ↑ Bogowie w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2019-10-06].
  21. ↑ M.P. z 2022 r. poz. 576
  22. ↑ Kamil Jasek: Prof. Marian Zembala pośmiertnie odznaczony. radio.katowice.pl, 25 marca 2022. [dostęp 2022-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-26)].
  23. ↑ Order Orła Białego dla śp. prof. Mariana Zembali. prezydent.pl, 26 marca 2022. [dostęp 2022-03-26].
  24. ↑ M.P. z 2011 r. nr 71, poz. 703
  25. ↑ M.P. z 2005 r. nr 6, poz. 86
  26. ↑ Lista odznaczonych Odznaką RPD. brpd.gov.pl, grudzień 2023. [dostęp 2023-12-26].
  27. ↑ Указ Президента України № 752/2008 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. president.gov.ua, 20 sierpnia 2008. [dostęp 2012-05-08]. (ukr.).
  28. ↑ Medal papieski dla prof. Mariana Zembali. zabrze.pl, 12 września 2012. [dostęp 2012-09-21].
  29. ↑ Order Uśmiechu dla prof. Mariana Zembali. gazeta.pl, 19 kwietnia 2005. [dostęp 2012-03-24].
  30. ↑ Honorowi Obywatele Województwa Opolskiego. umwo.opole.pl. [dostęp 2012-03-24].
  31. ↑ Prof. Zembala Honorowym Obywatelem Miasta Zabrze. zabrze.pl, 15 września 2009. [dostęp 2012-09-21].
  32. ↑ Laureaci z poprzednich edycji. polishmarket.com.pl. [dostęp 2015-12-04].
  33. ↑ Laureaci śląskiej nagrody. gwarek.com.pl, 5 stycznia 2011. [dostęp 2015-04-28].
  34. ↑ Iwona Sobczyk: Nagroda prosto z serca trafiła do kardiochirurga. gazeta.pl, 9 grudnia 2011. [dostęp 2012-03-24].
  35. ↑ Krystian Lurka: 1600 studentów i doktorat honoris causa dla prof. Mariana Zembali podczas inauguracji. termedia.pl, 8 października 2011. [dostęp 2018-10-09].
  36. ↑ Prof. Marian Zembala odbierze nagrodę Lux ex Silesia. tarnowskiegory.pl, 6 października 2021. [dostęp 2021-10-08].
  37. ↑ Uchwała nr LXXIII/720/2024 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 24 stycznia 2024 r. w sprawie nadania nazwy placowi. Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego, 31 stycznia 2024. [dostęp 2024-02-28].
  38. ↑ Jarosław Myśliwski: Tarnowskie Góry mają plac im. prof. Mariana Zembali. Radni byli jednomyślni. gwarek.com.pl, 24 stycznia 2024. [dostęp 2024-02-28].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Marian Zembala. drugieserce.jaw.pl. [dostęp 2015-06-16].
  • Paweł Bojko, Marian Zembala, w: Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, tom 5: biograficzny (A-Z), Samodzielna kadra naukowo-dydaktyczna Śląskiej Akademii Medycznej 2001–2002 (pod redakcją Jerzego Mariana Dyrdy i Barbary Gruszki), Śląska Akademia Medyczna, Biblioteka Główna, Katowice 2003, s. 471–474 (z fotografią)
  • Prof. dr hab. Marian Zembala, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-02-13].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Rząd Ewy Kopacz (2014−2015)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu

  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Ministrowie zdrowia III Rzeczypospolitej
Ministrowie zdrowia
i opieki społecznej
Ministrowie zdrowia

Logo Ministerstwa Zdrowia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Zembala&oldid=73011910”